کاوش در اسناد زیارت ناحیه مقدسه
زیارت ناحیه مقدسه، یكى از زیارات مشهور امام حسین(ع) است. این زیارت در روز عاشورا و غیر آن خوانده مىشود و به اصطلاح، از زیارات مطلقه است. این زیارات، آموزههایى از عشق، معرفت، سوز، حماسه و توسل زائر به شمار مىرود كه در عین مرثیه بودنش مسئولیت آفرین و حركتساز است. این زیارت، از امامزمان(ع) صادر شده است و صحنه كربلا و حادثه بزرگ عاشورا را به زیباترین وجه در مقابل چشمان اشكبار و قلب داغدار شخص زائر مجسم مىنماید و او را در متن واقعه عاشورا قرار مىدهد.
مصادر زیارت ناحیه مقدسه
این زیارت مسلما از سوى امام معصوم(ع) صادر گردیده، و در كتب متقدمان و علماى شیعه از زمانهاى دور تاكنون، ثبت و ضبط شده است. نخستین كسى كه از این زیارت در كتاب خویش نام برده، شیخ مفید (م.413ق.) است كه آن را در كتاب مزار خویش جزء اعمال روز عاشورا ثبت كرده است. اكنون، این كتاب در دست نیست؛ ولى علامه مجلسى مىنویسد:
قال الشیخ المفید ـ قدس الله روحه ـ فى كتاب المزار ماهذا الفظه: زیارة أخرى فى یوم عاشورا بروایة اخرى، إذا أردت زیارته بها فى هذا الیوم فقف علیه (ع) و قل: السلام على صفوةاللّه…1 پس از مفید، شاگردش سیدمرتضى علمالهدى (م.436 ق.)، از آن در كتاب مصباح الزائر خویش ـ یا المصباح2 یاد كرد. این كتاب هم، اكنون موجود نیست و تنها نشانهاى كه از آن در دست داریم، عبارات سیدبن طاووس در مصباح الزائر است، كه مىنویسد:
زیارة ثانیة بألفاظ شافیة یزاربها الحسین ـ صلواتاللّهعلیه ـ زاربها المرتضى علم الهدى ـ رضوان الله علیه ـ قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إلیك توجهت…. ثم تدخل القبة الشریفة و تقف على القبر الشریف و قل: السلام على آدم صفوة الله…3.
علامه مجلسى هم در نقل این زیارت، به كتاب سید مرتضى(ره) اشاره كرده است.4
صفحات: 1· 2