آتش دل

← گفتار صاحب مستدرک
مـحـدث متتبع و دانشمند نامی، محدث نوری (ره) در کتاب مستدرک وسائل الشیعه در مورد حلامه حلی چنین می نگارد:.
علامه حلی شیخ بزرگوار و جلیل القدر اقیانوس علوم، و غواص فضائل وحکمتها، حافظ ناموس هدایت و ارشاد و شکننده ناقوس ضلالت، پاسدار حریم دین، زائل کننده آثار فسادگران او در جمع علما و دانشمندان اسلام، همانند بدر (ماه شب چهارده) در میان ستارگان می درخشد و نسبت به دشـمـنـان و بـدخـواهـان سیاه دل،شدیدتر از عذاب زهرناک و برنده تر از شمشیر مسموم است او دارنـده مـقـامـات فـاخـره و کـرامات درخشان و سعادتهای ظاهری است او زبان گویای فقها و متکلمین،محدثین، مفسرین و ترجمان حکما و عرفا ی سالکین متبحر است او فردی است که لقب آیة الله تام و کامل، شایسته اوست رحمتها و عنایات خاص خدا شامل حال اوباد.

← گفتار صاحب ریاض
رجـالی معروف، صاحب ریاض العلما درباره او گوید: پیشوای وارسته،عالم عامل، فاضل کامل، شـاعـر ماهر، علامه علما، فهامه فضلا، استاد جهان، معروف در بین ما به علامه علی الاطلاق مـوصـوف بـا نـهـایت علم، فهم، کمال او فرزند خواهرمحقق می باشد و او آیة الله روی زمین مـی بـاشـد او حـقوق بی شماری از نظر زبان، بیان و قلم بر عهده طائفه شیعه امامیه دارد او جامع عـلوم مختلف و مصنف در رشته های گوناگون آن بود او به تنهایی فقیه، حکیم، متکلم، محدث، اصولی، ادیب و شاعرماهری بود من برخی از اشعار او را در اردبیل دیدم که به کمال جودت طبع او در نظم و شعر دلالت دارد.

دانشمندان اهل سنت و علامه
تـجـلـیل و توصیف از مقام علمی علامه حلی اختصاص به علما شیعه ندارد،بلکه دانشمندان اهل سنت نـیـز او را مـورد تـوصیف و تجلیل قرار داده اند از باب نمونه،ابن حجر عسقلانی در کتاب لسان المیزان درباره او گوید:
ابن یوسف بن المطهر الحلی، عالم شیعه و پیشوا و مؤلف آنان است او آیت حق در ذکاوت بود المختصر ابن حاجب را شرح زیبایی نمود او همان فردی است که شیخ تقی الدین بن تیمیه در کـتـاب خـود ردی بـر او نوشته است و کتاب او معروف به رد بر رافضی است ابن مطهر بسیار خوش اخلاق و خوش برخورد بود هنگامی که کتاب ردیه ابن تیمیه به دست او رسید، گفت: اگر او می فهمید که من چه می گویم، به اوپاسخ می دادم.
از ایـن نوع کلمات و سخنان توصیفی، در مورد آن مجتهد والامقام به کثرت وفراوانی وجود دارد که به نقل یک نمونه بسنده گردید.