بازگشت به جاهلیت مردم از زبان کوثر هدایت(3)
دنبالهروی از نظرات مخالف قرآنی، جاهلیت جدید
آنجا که حق برای ما روشن باشد و آیات قرآن و سنت های قطعی نبوی برای ما وجود داشته باشد، پیروی کردن از هر حرف و نظر دیگری، حکم جاهلیت خواهد بود. از این رو بود که فاطمه زهرا درباره نظر ابوبکر که میگفت انبیاء ارث نمیگذارند، آیاتی از قرآن را تلاوت فرمود که نشانه ارث گذاشتن انبیاء است، مانند آیه شانزدهم سوره نمل: “وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ” بنابراین هر نظری خلاف قرآن حکم جاهلیت است. آن بانو درباره حکم جاهلیت آیه 50سوره مائده را تلاوت فرمود:
أَ فَحُکْمَ الْجاهِلِیَّةِ یَبْغُونَ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُکْماً لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ
پس آیا [با وجودِ مشعل نبوّت و آیات روشن قرآن در میانشان] داوری جاهلیت را میطلبند؟! و برای قومی که یقین دارند، چه کسی در داوری بهتر از خدا است؟ (50)
هشداری برای امروز از خطبه دیروز
یکی از وسوسههای شیطان آن است که ما را مشغول بدی های دیگران کند تا فراموش کنیم که همانها درباره خود ما نیز ممکن است رخ دهد. مسأله بازگشت جاهلیت و بتپرستی نیز از این قبیل است و منحصر به ایام بعد از رحلت رسول خدا نمیشود؛ بلکه در زندگی یکایک ما ممکن است رخ دهد. مثلاً هر حرفی را که بدانیم ریشه و مبنای درستی ندارد، اما بر اثر جو اجتماع یا ترس یا تبلیغات یا امیال درونی خودمان قبول کنیم، داخل در این بتپرستی شدهایم. تبعیت مشتاقانه از سخنان هرکس که بدانیم خلاف حق حرف میزند، در مسائل کوچک باشد یا بزرگ، از انواع همین بتپرستی هاست.
در حقیقت اطاعت از عقاید نادرست و پیروی از افراد ناصالح نوعی عبادت است که نه در مقابل خدا، بلکه در برابر بتهایی از جنس عقیده و انسان انجام میشود. از همین روست که قرآن به یهودیان و مسیحیان زمان خود اشکال میگیرد که علما و راهبان خود را به جای خدا، “رب” خود قرار داده بودند
امکان ظهور مجدد جاهلیت در میان همه جوامع اسلامی
قرآن به ما میآموزد که تفکرات و رفتارهای جاهلیت ممکن است بار دیگر ظاهر شود. مثلاً قرآن کلمه جاهلیت را درباره برخی مسلمانان نیز به کار برده که “به خدا گمان های غیر حق از نوع گمان های جاهلیت دارند"(آل عمران، 154) و ” آیا حکم جاهلیت را میخواهند؟"(مائده، 150) و خطاب به زنان پیامبر (بلکه همه زنان) آمده است که “مانند دوران جاهلیت نخستین (به خودنمایی) خود را بروز ندهید"(احزاب، 33)
از قضیه ازدواج جویبر با ذلفا در زمان رسول خدا رخ داد میفهمیم که هرگاه بار دیگر ملاک های صرفاً مادی ملاک اصلی در ازدواج ها گردد، نخوت جاهلیت بازگشت نمودهاست.
بت هایی غیر از سنگ و چوب
اگر به این رشد فکری رسیده باشیم که بت منحصر در سنگ و چوب نیست، در زندگی خود بت های بسیاری را میبینیم که در درجه اول برای خود و در مرحله بعد برای دیگران باید بشکنیم؛ بنابراین باید با هشیاری بسیار زندگی کنیم و از خود در برابر پرستش بت ها مراقبت نماییم. یادآوری عملکرد مسلمانان اولیه میتواند بجای خردهگیری مایه عبرت ما باشد.
منبع: سایت تبیان